ปลาตะเพียนจะมีกำเนิดมาจากความเชื่อหลากหลาย เช่น สืบเนื่องมาการเสวยพระชาติเป็นปลาตะเพียนเพื่อการสั่งสมบุญบารมีของพระโพธิสัตว์พระองค์หนึ่ง บ้างก็ว่าเนื่องด้วยปลาตะเพียนเป็นสัตว์น้ำที่หากินคล่องแคล่ว กินอาหารง่าย ปราดเปรียวกว่าปลาประเภทอื่น บ้างก็ว่าชื่อของปลาตะเพียนนั้น คำว่า “เพียน” ซึ่งเป็นคำท้ายนั้นออกเสียงคล้ายกับคำว่า “เพียร” ซึ่งหมายถึงความขยันหมั่นเพียร ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรค และรวมไปถึงการขยันทำมาหากินอีกด้วย

หลวงพ่อจง แห่งวัดหน้าต่างนอก จ.อยุธยา ท่านได้สร้างปลาตะเพียนขึ้นมาเป็นเครื่องรางที่เราได้รู้จักกันทุกวันนี้ โดยถูกต้องตามตำราบังคับและเมื่อพิจารณาตัวปลาตะเพียนจะต้องมีลักษณะสมส่วนและดูมีชีวิตจริง ๆ รวมไปถึงจะต้องมีการอาการพลิ้วไหวเหมือนกำลังแหวกว่ายอยู่ในแม่น้ำ ส่วนที่ขาดไม่ได้คือจะต้องมีการสร้างเป็นคู่เสมอ ดังที่โบราณเรียกว่า “ปลาตะเพียนเงิน ปลาตะเพียนทอง”ซึ่งมีความหมายแฝงถึงความเจริญก้าวหน้าเหมือนปลาที่สืบสายพันธุ์ต่อไปไม่มีวันหมด และยังหมายรวมไปถึงการครองชีวิตร่วมกันอย่างผาสุก (สำหรับคู่แต่งงาน)ปลาตะเพียนเงิน-ทอง

<<< วิธีใช้ปลาตะเพียนเงิน ทองคู่ ของหลวงพ่อจงมีดังนี้ >>>

ค้าขายทางเรือให้ติดที่หัวเรือ ๑ ตัว ท้ายเรือ ๑ ตัว ถ้าตั้งร้านค้าขาย ให้เอาเชือก ผูกแขวนหน้าร้านทั้งคู่ ถ้าทำนา ทำไร่ และสวน ให้ใส่กระป๋องปิดฝาฝังดินไว้ ป้องกันข้าวกล้า ในนาไม่ให้เป็นอันรายต่างๆ มีหนอนกอเป็นต้น ถ้าค้าขายหาบคอน ให้ใส่ก้นหาบละตัว ถ้าจะไปใหนให้เอาติดไปกับตัวเป็น เมตตามหานิยมแล

คาถาสำหรับใช้น้ำพรมปลาตะเพียน ขายของดี "นะชาลีติ สัพเพชะนานัง พหูชะนานัง เอหิจิตตัง ปิยังมามา"